Glottodydaktyka

Glottodydaktyka - co to jest?

Glottodydaktyka to innowacyjna metoda przygotowująca dziecko do nauki czytania i pisania, stworzona przez polskiego naukowca prof. dr hab. Bronisława Rocławskiego, językoznawcę z Uniwersytetu Gdańskiego.

Obecnie jesteśmy jedynym przedszkolem w Głownie posiadającym licencję do prowadzenia zajęć systemem edukacyjnym prof. Bronisława Rocławskiego i prowadzącym zajęcia według tej metody we wszystkich grupach wiekowych. Posiadamy materiały oraz środki dydaktyczne, które wspomagają nauczycieli w prawidłowym prowadzeniu zabawy i zajęć tą metodą.

Jednym z głównych założeń glottodydaktyki jest świadome wprowadzenie zabaw doskonalących mowę. Dzieci otrzymują do zabawy dywaniki literowe oraz zestaw klocków LOGO z literami w 4 wariantach: duże i małe pisane oraz duże i małe drukowane. Klocki LOGO można wykorzystać w rozmaity sposób, zaczynając od zabaw konstrukcyjnych, jak z każdymi innymi klockami. Dzieci od początku obcują z wzorami liter, oswajają się z nimi i dzięki temu szybciej je zapamiętują.

Zadaniem nauczyciela w tej metodzie jest znalezienie właściwej drogi po wiedzę dla każdego dziecka. Glottodydaktyka nakazuje traktować każde dziecko indywidualnie i stosować zróżnicowany stopień trudności zadań dostosowanych do możliwości każdego wychowanka.

Glottodydaktyka pozwala dziecku badać i poznawać otaczający je świat, cieszyć się z odkryć, jakich samo dokonuje. Pozwala dziecku rozwijać się poznawczo. Jak mówi profesor Bronisław Rocławski, ojciec tej metody: „Każde dziecko powinno kroczyć od kamienia do kamienia własną ścieżką. Dziecko powinno odczuwać ciepłą rękę nauczyciela, powinno czuć się bezpiecznie, a jednocześnie być szczęśliwe z pokonywania trudności, z odkrywania tajemnic świata, z nabywania nowych umiejętności, które wzbogacają sposób życia.”

Przy tym bardzo ważne jest, aby odpowiednio wydłużyć czas przygotowania dziecka do nauki czytania i pisania. Dzięki temu można skrócić do minimum czas opanowywania płynnego pisania i sprawnego czytania ze zrozumieniem.

Glottodydaktyka przedszkolna obejmuje:

  • Badanie słuchu fonemowego,
  • Ćwiczenie słuchu fonemowego,
  • Ćwiczenia ortofoniczne,
  • Naukę prawidłowej wymowy głosek w izolacji,
  • Nauka czytania metodą ślizgania,
  • Określanie trudności ortograficznych (już na etapie przedszkola),
  • Szukanie reguł ortograficznych.

W glottodydaktyce występują litery PODSTAWOWE czarne (które zawsze odpowiadają tej samej głosce, czyli zapisane są tak jak je słychać np. las) oraz NIEPODSTAWOWE czerwone. Kolor czerwony informuje o:
– trudności ortofonicznej np. w wyrazie kwiat piszemy „w”, ale słyszymy „f”. Litera „w” będzie czerwona,
-trudności ortograficznej.
Dziecko w czasie zajęć obcuje z całym alfabetem. Dzieci pracując z literami podstawowymi i niepodstawowymi, są uwrażliwione na trudności jakie niesie ze sobą pisownia.
W metodzie tej ćwiczymy nie tylko syntezę i analizę sylabową, ale także:
morfemową na przykład: dom – ek
logotomową na przykład: pom – id – or
logotomowo -fonemową na przykład: lalk – a
fonemowo -logotomową na przykład: k – otek
fonemową na przykład: k – o – ci – ą – t – k – o, z – i – m – a itd.
Technika „ślizgania się” w czytaniu z głoski na głoskę (w sylabach lub w krótkich wyrazach zawierających głoski dające się trwale wydłużać), ma na celu osiągnięcie płynnego czytania ze zrozumieniem.

Syntezę i analizę doskonalimy za pomocą rozsypanek obrazkowo – literowych (obrazek, na dole podpis dzielony w zależności od możliwości dziecka), które dziecko samodzielnie składa w całość. Odbywa się to poprzez codzienny kontakt z literami w czasie zabawy.

Efekty pracy metodą glottodydaktyki

Na korzyść stosowania glottodydaktyki przemawiają wszystkie argumenty:
  • Metoda ta oddziaływuje wszechstronnie na osobowość dziecka, nie stawiając mu żadnych ograniczeń i zakazów.
  • Podąża i jednocześnie stymuluje do dalszego rozwoju przez indywidualne podejście.
  • To nauka liter przez zabawę, bardzo atrakcyjna i różnorodna, stosowana już w wieku trzech lat.
  • Rozbudza dziecko poznawczo i daje motywację do dalszej nauki.
  • Dzieci biernie i czynnie znają litery w czterech wersjach: małe i wielkie, drukowane i pisane.
  • Wcześniej wyzwala się w nich chęć poznawania kolejnych liter oraz zainteresowanie czytaniem i pisaniem
  • Szybciej uczą się czytać dzięki technice "ślizgania się" z litery na literę.
  • Posiadają umiejętność zapamiętywania i czytania nieznanych jednostek języka (sylab, fonemów, logotomów).
  • Szybciej uczą się poprawnego kreślenia liter i cyfr.
  • Dzieci w pierwszej kolejności poznają litery pisane (co zachęca ich do kreślenia od razu liter pisanych a nie drukowanych).
  • Każde dziecko w indywidualnym tempie przyswaja wiedzę i umiejętności.
  • Dzieci są bardziej rozbudzone poznawczo szczególnie dotyczy to rozumienia tekstu - z ochotą sięgają po książki.

Zadaniem nauczyciela w tej metodzie jest znalezienie właściwej drogi po wiedzę dla każdego dziecka. Glottodydaktyka nakazuje traktować każde dziecko indywidualnie i stosować zróżnicowany stopień trudności zadań dostosowanych do możliwości każdego wychowanka.

Glottodydaktyka pozwala dziecku badać i poznawać otaczający je świat, cieszyć się z odkryć, jakich samo dokonuje. Pozwala dziecku rozwijać się poznawczo. Jak mówi profesor Bronisław Rocławski, ojciec tej metody: „Każde dziecko powinno kroczyć od kamienia do kamienia własną ścieżką. Dziecko powinno odczuwać ciepłą rękę nauczyciela, powinno czuć się bezpiecznie, a jednocześnie być szczęśliwe z pokonywania trudności, z odkrywania tajemnic świata, z nabywania nowych umiejętności, które wzbogacają sposób życia.”

Przy tym bardzo ważne jest, aby odpowiednio wydłużyć czas przygotowania dziecka do nauki czytania i pisania. Dzięki temu można skrócić do minimum czas opanowywania płynnego pisania i sprawnego czytania ze zrozumieniem.

Różnice między metodą tradycyjną a glottodydaktyką

Zakres TRADYCYJNA Analityczno -syntetyczna GLOTTODYDAKTYKA Syntetyczno - analityczna
Podstawowa umiejętność
Podstawowa umiejętność Analiza
Synteza
Alfabet
22 literowy
44 literowy (ze zmiękczeniami i dwuznakami)
Dwuznaki i zmiękczenia
Zakaz wprowadzania
Traktowane jako naturalne litery spośród alfabetu
Litery
-
Podział na podstawowe i niepodstawowe
Technika czytania
Głoskowanie
"ślizganie się"
Ćwiczenia analizatorów
Słuchowy
Słuchowy, wzrokowy, ruchowy
Rozpoczęcie ćwiczeń
Od 6 lat
Od 3 lat
Obraz litery
Drukowana: wieka i mała
Drukowana: wieka i mała, pisana: wieka i mała
Pisanie
Zakaz nauki pisania przez metodyków
Ćwiczenia kształcące sprawność ruchową, ćwiczenia w pisaniu tylko liter pisanych (zakaz pisania literami drukowanymi). Pismo supełkowe -uwzględnia kierunek kreślenia liter i sposób ich łączenia.
Etapy pracy
Podział wyrazu na sylaby. Wyodrębnianie głoski w:
- nagłosie
- wygłosie
- śródgłosie najpierw samogłoski, później spółgłoski.
Dokonywanie syntez:
- sylabowej
- morfemowej
- logotomowej
- logotomowo-fonemowej
- fonemowo-logotomowej
- fonemowej później analizy.
Wymowa głosek
Z tak zwanym pogłosem: m-my t-ty
W izolacji: m-m t-t
Ortografia
Brak działań uwrażliwiających.
"Okienko ortograficzne" -puste miejsce -czas na sprawdzenie sposobu pisowni. Możliwość odkrywania i tworzenia reguł ortograficznyc
Aktywność nauczyciela -dziecka
Nauczyciel -dominujący Dziecko -bierne
Nauczyciel -prowokujący Dziecko -aktywne
Dziecko
Traktowane przedmiotowo
Traktowane indywidualnie -podmiotowo
Orientacja w przestrzeni
Brak
Od najmłodszych lat -odnośnik serce, strona lewa

Facebook / Lokalizacja